
ТАВҲИД НИМА?
Ислом ақидасининг асоси тавҳиддир. Бу мавзуга Имомларимиздан Имом Таҳовийнинг сўзлари билан киришсак У киши: Биз Аллоҳнинг тавҳиди борасида Аллохнинг тавфиқига ишонган ҳолда деймизки:
Албатта, Аллох (таоло) ягонадир, Унинг шериги йўкдир?.
«Тавҳид» "وَحَّدَ" сўзининг масдари ўзаги бўлиб, луғатда бирор нарсага бирлик ва ягоналикни нисбат беришни ҳамда ундан кўпликни инкор этишни англатади. Шарьий маънода ишлатилишига кўра эса, тавҳид - инсоннинг Аллохга ширк келтиришнинг турли куринишларидан воз кечиб, Аллох тао-лони зотида ҳам, сифатларида ҳам, ишларида ҳам, исмларида ва ибодатга лойиқликда ҳам, хукмларида ҳам шериги йўқ, деб эътикод қилишидир.
Тавҳиднинг жамиятдаги аҳамияти жуда катта ва кўп жиҳатдан ўзини намоён
қилади. Қуйида тавҳиднинг жамиятда қандай аҳамиятга эга эканлигини кўриб чиқамиз:
▎1. Ижтимоий бирлик ва бирдамлик:
Тавҳид эътиқоди мусулмонлар орасида бир хил эътиқод ва мақсадни шакллантиради. Бу, мусулмонларни бирлаштириб, ижтимоий бирдамликни кучайтиради. Барча мусулмонлар Аллоҳга ибодат қилишда бир хил йўлни тутганлиги сабабли, улар ўртасида ҳамжиҳатлик ва бирдамлик пайдо бўлади.
▎2. Ахлоқий меъёрлар:
Тавҳид эътиқоди инсонларни ахлоқий меъёрларга амал қилишга ундайди. Аллоҳнинг ягона эканлигини тан олиш, инсонларни Ўзаро ҳурмат, адолат ва самимият каби ахлоқий қадриятларни ривожлантиришга олиб келади. Бу эса жамиятда ижобий муҳитни яратади.
▎3. Сабр ва тоқат:
Тавҳид эътиқоди инсонларга сабр ва тоқатни ўргатади. Мусулмонлар Аллоҳнинг тақдирига ишониб, қийинчиликларга дуч келганда сабр қилишга ўрганадилар. Бу сифат жамиятда қийинчиликларга қарши курашишда ёрдам беради.
▎4. Адолат ва тенглик:
Тавҳид асосида қурилган ижтимоий тузилмалар адолат ва тенглик принципларига асосланади. Ҳар бир инсон Аллоҳнинг яратуви эканлиги сабабли, уларнинг ҳуқуқлари ва қадри бир хил деб ҳисобланади. Бу, жамиятда адолатли муносабатлар ва ижтимоий тенгликни таъминлашга ёрдам беради.
▎5. Диний ва маънавий тарбия:
Тавҳид, диний ва маънавий тарбияни кучайтиради. Жамиятда тавҳид эътиқодининг мавжудлиги одамларни диний билимларни ўрганишга, ибодат қилишга ва маънавий жиҳатдан ўсишга ундайди. Бу эса жамиятда ижобий ўзгаришларга олиб келади.
▎6. Ижтимоий масъулият:
Тавҳид эътиқоди одамларни ижтимоий масъулиятни ҳис қилишга ундайди. Мусулмонлар бир-бирларига ёрдам бериш, эҳтиёжмандларга ёрдам кўрсатиш ва жамиятда ижобий ўзгаришлар яратиш учун масъулиятли бўлишлари керак.
▎7. Барқарорлик ва тинчлик:
Тавҳид эътиқоди жамиятда барқарорлик ва тинчликни таъминлайди. Ижтимоий муаммоларни ҳал этишда диний қадриятлар ва тавҳид эътиқодининг аҳамияти катта бўлиб, бу жамиятда тинчлик муҳитини яратади.
Умуман олганда, тавҳиднинг жамиятдаги аҳамияти унинг ижтимоий, ахлоқий ва маънавий жиҳатларини ривожлантиришда, шунингдек, барқарор ва тинч муҳитни яратишда муҳим рол ўйнайди.
МУСТАФО Юнусхўжаев
Имом Фахриддин ар-Розий ислом билим юрти мударриси.