Devorga qo‘lni urib, tayammum qilish mumkinmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

عَنْ أَبِي الْجُهَيْمِ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: أَقْبَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ نَحْوِ بِئْرِ جَمَلٍ فَلَقِيَهُ رَجُلٌ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَرُدَّ عَلَيْهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَتَّى أَقْبَلَ عَلَى الْجِدَارِ فَمَسَحَ بِوَجْهِهِ وَيَدَيْهِ ثُمَّ رَدَّ عَلَيْهِ السَّلَامَ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ وَالشَّافِعِيُّ، وَلَفْظُهُ: فَمَسَحَ وَجْهَهُ وَذِرَاعَيْهِ.

Abu Juhaym roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam Bi’ri Jamal tomondan yurib keldilar. Bas, u zotga bir kishi yo‘liqib, salom berdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam unga alik qaytarmadilar-da, devor tomon borib, yuzlariga va ikki qo‘llariga mas'h tortganlaridan so‘ng unga alik qaytardilar».

Beshovlari va Shofe’iy rivoyat qilganlar. U keltirgan lafzda:

«Yuzlariga va ikki bilaklariga mas'h tortdilar», deyilgan.

Avvalo hadisning roviysi Abu Juhaym roziyallohu anhu bilan yaqindan tanishib olaylik:

Abu Juhaym kunyasi bilan mashhur bo‘lgan bu sahobaning ismlari Abdulloh ibn Juhaym ibn Horis as-Samma al-Ansoriydir.

Bu zot sahoba Ubay ibn Ka’bning singillarining o‘g‘illaridir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan bir nechta hadislar rivoyat qilganlar.

Bu kishidan Bashir ibn Said al-Hazramiy, Muslim ibn Said, Ibn Abbosning qullari Umayr, Maymuna onamizning qullari Abdulloh ibn Yasorlar rivoyat qilganlar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga yo‘liqib, salom bergan odam Abu Juhaym roziyallohu anhuning o‘zlari ekanligi Imom Shofe’iyning rivoyatlarida kelgan ekan.

«Be’ri Jamal» Madinai Munavvaraga yaqin joylardan birining nomi.

Boshqa rivoyatlarda kelishicha, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam salomga javob qaytarganlaridan keyin: «Tahoratim yo‘q edi, o‘sha holatda senga alik olgim kelmadi», deganlar.

Ushbu hadisdan olinadigan foydalar:

1. Devorga qo‘lni urib, tayammum qilish mumkinligi.

2. Tayammumda bilaklarga mas'h tortish kerakligi.

3. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning doimo tahoratli yurishga harakat qilganliklari.

«Hadis va hayot» kitobining 4-juzi asosida tayyorlandi.